Onlangs had ik een leuke 1:1 sessie met een nieuwe klant. En een van de interessante topics die voorbij kwam was: Waarom gaan we over onze grenzen heen door ‘JA’ te zeggen terwijl we eigenlijk ‘NEE’ hadden willen zeggen? We zeggen vaak ‘JA’ en gaan daar over onze grenzen heen, terwijl we ‘NEE’ hadden willen zeggen. Omdat we denken dat we dat voor een ander doen.
Newsflash: niet is minder waar.
Je doet dit onbewust voor jezelf. We willen goed en leuk genoeg gevonden worden door onze collega’s, baas, klant, vrienden, familie, etc. We zijn bang dat, wanneer we ‘NEE’ zeggen, we veroordeeld worden. En die angst om veroordeeld te worden, zit in ieder van ons.
Angst om niet goed genoeg te zijn, angst voor buitensluiting en buiten de groep te vallen, maken een belangrijk onderdeel uit van ons instinctieve overlevingsdrang in het brein. Deze worden voornamelijk aangestuurd vanuit de hersenstam. We zijn ons er niet bewust van, want dit deel stuurt de meeste dingen autonoom aan. Iedereen heeft hier onbewust last van, maar de mate waarop kan nogal per persoon verschillen.
Wat er gebeurt als je ‘JA’ zegt in plaats van ‘NEE’.
Als we dit vaker tegen ons zin in doen, raken we op den duur geïrriteerd, vermoeid, gefrustreerd, gespannen als gevolg van die ‘JA’. Dit, omdat het energie vreet dat er nu iets gedaan moet worden waar je niet op stond te wachten. Achteraf snap je niet waarom je alweer ‘JA’ hebt gezegd en heb je hele gesprekken met jezelf:
‘Waarom heb ik toch alweer ‘ja’ gezegd? Ik heb toch helemaal geen tijd om deze extra taak op me te nemen? Dit wordt weer overwerken. Waarom moet ik weer dat cadeautje regelen voor die collega? Ben ik nou mijn werknemer alweer aan het helpen? Wanneer gaat ie dit eens zelfstandig doen?’
Door ‘JA’ te zeggen terwijl je ‘NEE’ had moeten zeggen, maar daar onbewust de ballen niet voor had, ben je oneerlijk naar jezelf én naar die ander. Ook al bedoel je het goed, maar je doet er geen goed aan, snap je?
Als je je geïrriteerd, vermoeid, gefrustreerd, gespannen voelt, als gevolg van jouw ‘JA’, wordt niemand daar blij van. En jij…tja…jij hebt er last van. En omgekeerd net zo, want hoe vervelend is het dat een collega/baas/werknemer jou met lichte tegenzin helpt, of iets doet uit angst voor veroordeling? Dus voordat je ergens ‘JA’ op zegt i.p.v. ‘NEE’, ga eens voor jezelf na waarom je dat doet? Waar ben je onbewust bang voor als je wel die ‘JA’ zou verkopen aan je baas, klant, collega, medewerker? Wat zou dit over jou zeggen?
Maar hoe geef je dan je grenzen aan zonder schuldgevoel?
Stel je bent over je eigen barrière heen gestapt en hebt eindelijk ‘NEE’ gezegd. Dan zul je wellicht ook herkennen dat je. In plaats van een gevoel van opluchting en trots overvalt je een gevoel van schuld je en denk je:
‘Had ik niet beter gewoon ‘ja’ kunnen zeggen tegen mijn baas/klant? Is dit wel handig voor mijn carrière? Shit, mijn moeder had wel mijn hulp nodig. Oh is het niet zielig voor die vriendin van me die alleen is?’
Waarom dit gebeurt
Gedachten zetten vervolgens – door neurochemische processen in het brein – emoties om in gevoelens in het lichaam. Dit gevoel in je lichaam zorgt ervoor dat je er een bepaalde betekenis aan geeft. In dit geval een vervelend gevoel van ‘schuld’.
Op het moment dat jij je schuldig voelt, besef dan het volgende: Je bent een fijn en empathisch mens. Fantastisch, want je kunt je inleven in een ander. En als tweede punt….STOP ERMEE!
Er zijn 5 dingen waar ik je bewust van wil maken:
- Je bent niet verantwoordelijk voor het geluk, gevoelens of reactie van een ander als jij voor jezelf kiest en een ‘NEE’ verkoopt. Ook niet als die ander je naaste, een baas, klant of collega is.
- Je projecteert je onbewuste behoefte van goedkeuring en dus ‘het goed genoeg willen zijn’ op die ander. Je gaat er dan al vanuit dat die ander zich op een bepaalde manier gaat voelen, omdat jíj je er rot bij voelt.
- Negen van de tien keer vindt niemand het erg als je ‘NEE’ zegt. Sterker nog, mensen vinden je duidelijk én oprecht. Je baas weet dat je druk bent en zal je niet met nog meer werk ‘opzadelen’. Je collega’s weten wat ze aan je hebben. Je moeder en die vriendin die gaan je er ook echt niet minder aardig door vinden. Dit geeft hen, op hun beurt, ook weer de ruimte om ‘NEE’ te zeggen als het hen niet uitkomt. Een echte win-win dus 😉
- Het is krachtig om voor jezelf op te komen en ‘NEE’ te zeggen, zonder hierin door te slaan. Want concessies doen, (bijv. wie van de 2 het vuilnis buiten zet;)) hoort er ook bij.
- En als laatste: schuldgevoel vreet aan je en kost daarom veel energie. Zonde! Deze energie kun je juist gebruiken voor een tal andere vele leukere zaken, toch?!
Dus op het moment dat je je schuldig voelt, zegt dit iets over jou en niets over ‘hoe vervelend/zielig/pijnlijk/jammer het is voor’ die ander. Waarom voel jíj je schuldig? Sta hier eens bij stil. En mocht die ander je nou een schuldgevoel aanpraten? Ga er dan niet in mee. Wees een spiegel en vraag wat er nou echt aan de hand is. Daar heeft diegene meer aan.
Liefs,
Ilke
